Drugsbaron Pablo Escobar zadelde Colombia niet enkel op met een gewelddadig drugsverleden en een spilpositie in de cocaïnehandel, ook een nijlpaardenpopulatie maakt deel uit van zijn bijzondere erfenis. Hoewel de dieren veel toeristen lokken, moeten ze volgens wetenschappers worden afgemaakt om het milieu te beschermen.
Pablo Escobar hield van geld, zijn moeder, een occasionele folterbeurt en van dieren, grote dieren. De Colombiaanse drugskoning importeerde heel wat exotische dieren naar zijn beruchte Hacienda Napoles: een stel giraffen, olifanten, kangoeroes en nijlpaarden kregen allemaal een plekje in zijn persoonlijke zoo. Toen Escobar in 1993 werd gedood door de politie, kregen de meeste van die dieren een nieuw plekje in Colombiaanse dierentuinen. Maar één soort moest achterblijven: de nijlpaarden. Die waren immers te zwaar en te log om zomaar te vervoeren.
Dat logistiek probleem kent nu zware gevolgen. Bijna dertig jaar later hebben de mastodonten het nog steeds erg naar hun zin in de waterpartijen van Escobars landgoed, op vier uur rijden van Medellín. Hacienda Napoles is nu een themapark en lokt veel lokale internationale toeristen, die zich maar al te graag vergapen aan de loslopende nijlpaarden. De voortplantingsdrang van de beesten loopt echter de spuigaten uit. Pogingen van de overheid om hun populatie te controleren ten spijt, steeg het aantal nijlpaarden in de omgeving tussen Bogotá en Medellín de laatste 8 jaar van ongeveer 35 naar 65 tot 80. En dat is te veel, veel te veel, zegt een groep wetenschappers.
Mensenlevens
Nijlpaarden zijn ten eerste agressieve dieren: vorig jaar nog werd een lokale boer door een van de dieren achtervolgd en zwaar toegetakeld. Niet alleen kan hun groeiende aanwezigheid mensenlevens kosten, ze vormen daarnaast ook een belangrijke bedreiging voor de lokale biodiversiteit. Van nature komen nijlpaarden immers helemaal niet in Colombia voor. In tegenstelling tot in Afrika hebben de dikhuiden geen natuurlijke vijanden in het Zuid-Amerikaanse land, wat ervoor zorgt dat hun populatie snel ontploft. Wordt er niks aan gedaan, dan kan het aantal nijlpaarden tegen 2035 oplopen tot wel 1.500 exemplaren, schat de groep wetenschappers in een studie gepubliceerd in het wetenschapsblad Biological Conservation.
Uitwerpselen bezoedelen water
“Ik geloof dat het om een van de grootste uitdagingen voor invasieve soorten (exoten die een bedreiging vormen voor inheemse soorten, nvdr) ter wereld gaat”, zegt Nataly Castelblanco-Martínez, een ecoloog aan de Universiteit van Quintana Roo in Mexico en hoofdauteur van de studie aan The Guardian. Volgens de studie is de dieren afmaken de enige manier om hun impact op het milieu te verlichten. De nijlpaarden zijn een “ecologische tijdbom”, klinkt het.
De groeiende nijlpaardenpopulatie dreigt langzaamaan sommige inheemse soorten weg te concurreren, zoals de Antilliaanse lamantijn. Een studie uit 2020 van de University of California San Diego wees uit dat de nijlpaarden door hun uitwerpselen de waterkwaliteit aantastten.
Locals niet overtuigd
De conclusie van de wetenschappers stuit op tegenstand van de lokale bevolking, die enerzijds de toeristen graag ziet komen en anderzijds de nijlpaarden in hun hart heeft gesloten. De lokale gemeenschap houdt nauwlettend in de gaten dat dierenartsen de dieren enkel komen steriliseren – niets meer dan dat. De pogingen van de overheid om de populatie via sterilisatie in bedwang te houden gaan echter niet over rozen. Eerst moeten artsen het nijlpaard in een grote metalen kooi lokken en verdoven, om vervolgens drie uur lang door de dikke huid te snijden in een poging om de voortplantingsorganen te vinden.
Hoewel Castelblanco een babynijlpaardje “het mooiste ding ter wereld” noemt, laakt ze de hypocrisie van de lokale gemeenschap om de schattige nijlpaarden te beschermen. Wanneer het om minder aaibare invasieve soorten gaat, is er immers geen probleem, luidt haar argument. “Je kunt niet eens praten over [het ruimen van nijlpaarden], want de afwijzing is onthutsend … ik word een moordenaar genoemd”, klinkt het.
Het bericht Wetenschappers willen nijlpaarden van Pablo Escobar afmaken: “Een tikkende tijdbom” verscheen eerst op Metro.
