Dit jaar valt Earth Overshoot Day (EOD), de datum waarop de mensheid een ecologisch deficit bereikt, naar verwachting al op 1 augustus. Morgen overschrijdt ons jaarlijks grondstoffenverbruik dus wat de aarde in dezelfde periode kan hernieuwen. In economisch opzicht betekent het dat we vanaf dan natuurlijke rijkdommen aan 2019 ‘ontlenen’.
Sinds het begin van die ecologische overconsumptie, in de vroege jaren 70, viel EOD nog nooit zo vroeg in het jaar. Zo werd in 1987 geschat dat we op 19 december begonnen in te teren, maar in 2009 was het al vanaf 25 september.
Metro sprak met Mathis Wackernagel, CEO van de onafhankelijke denktank Global Footprint Network. Hij zegt dat, ondanks tal van pogingen om de situatie te verbeteren, het gebrek aan animo van het publiek nog steeds het grootste struikelblok is.
Welke lessen kunnen we trekken uit de Earth Overshoot Day van dit jaar?
“Tussen 1 januari en 1 augustus hebben we alle natuurlijke grondstoffen opgebruikt die de planeet in een jaar kan hernieuwen. We leven dus niet in een duurzaam ontwikkelingspatroon. We zijn de ecologische herstelcapaciteit van de wereld aan het verkwanselen.”
Wat doet u daaraan?
“Met EOD willen we laten zien dat geld steken in een regeneratieve en duurzame economie de meest effectieve investering is die de mensheid kan maken.”
De EOD-datum is niet in alle landen gelijk. Zo is die in Mexico op 29 augustus en in Qatar op 9 februari. Waarom?
“Om twee redenen. Het voorbeeld van Qatar laat zien dat dat land een behoorlijk grote ecologische voetafdruk heeft. Het verbruikt veel natuurlijke hulpbronnen. De andere reden is dat het Golfstaatje zelf over erg weinig biocapaciteit beschikt. De EOD-datum wordt bepaald door het verband tussen wat het land aan grondstoffen bezit en wat het verbruikt.”
Ook op wereldvlak zien we de datum verschuiven. Verwacht u dat die trend zich doorzet?
“We hebben een ‘Move the Date’-campagne gelanceerd: als we Earth Overshoot Day elk jaar minstens vijf dagen kunnen uitstellen, dan hebben we in 2050 misschien minder dan één planeet nodig om te leven. Op dit moment hebben we 1,7 planeten nodig. Je kan op aarde leven, maar je moet inspanningen en toezeggingen doen. Op termijn zijn dat positieve economische investeringen. Als we doorgaan met investeren in de fossiele economie, dan ontstaan er meer moeilijke situaties en gaan die investeringen verloren. Het is ook een economisch verhaal.”
Welke landen presteren het best op het gebied van de duurzaamheid?
“Er zijn verschillende voorbeelden over de hele wereld. Op dit moment scoren de Verenigde Staten op federaal niveau niet goed. Maar in sommige staten worden wel grote inspanningen geleverd. Zo heeft Californië een plan om zijn CO2-uitstoot te verminderen. Een ander belangrijk voorbeeld is Costa Rica. Overal in de wereld zien we belangrijke inspanningen.”
“Maar globaal genomen blijven we steeds meer fossiele energie verbruiken. De inspanningen hebben nog niet genoeg effect om het gedrag van de mens in de goede richting om te buigen. De grootste hindernis is het gebrek aan animo van de doorsnee burger. Die inzet is van cruciaal belang. Het klinkt misschien een beetje lichtvaardig, maar we moeten beginnen met anders te gaan praten. Zeg niet meer “we zouden dit of dat moeten doen”, maar “ik ga dit veranderen”.
Het bericht Vandaag is het Earth Overshoot Day, vroeger dan ooit! verscheen eerst op Metro.
