Tijdens de coronacrisis halen onze regeringen veel uit de kast om de economie te redden. Onderzoeksbureau Graydon schat echter dat 10 tot 15 procent van die overheidssteun wordt misbruikt. Dat schrijft VRT NWS.
Hinderpremie, compensatiepremie, ondersteuningspremie, overbruggingsrecht, tijdelijke werkloosheid, uitstel van betalingen… : de verschillende Belgische regeringen doen met een hele rist maatregelen hun best op de economie tijdens de coronacrisis op het droge te houden. De Vlaamse regering gaf zo’n 1,5 miljard rechtstreekse economische steun aan bedrijven, zelfstandigen en loontrekkenden, de federale regering 11,5 miljard.
Maar komt die economische steun altijd bij de juiste mensen terecht? Nee, zo blijkt uit een analyse van onderzoeksbureau Graydon. Hoewel de meeste maatregelen broodnodig zijn en vele bedrijven en werknemers hebben gered, schat het onderzoeksbureau dat zo’n 10 tot 15 procent (afhankelijk van de definitie van de term “misbruik”) van de totale steun in verkeerde handen terechtkomt.
Criminaliteit en fraude
Het grootste misbruik bestaat erin dat overheidssteun wordt doorgesluisd naar de criminele sector, waar het activiteiten zoals mensen- en drughandel subsidieert. Dat herkent Graydon aan verdachte patronen in de boekhouding en andere gedragspatronen, zoals steeds opnieuw een bedrijf opstarten en het weer opdoeken. Uit een steekproef bij 95.000 Vlaamse bedrijven bleek dat bij gemiddeld 1,85 procent van de steuntrekkers er een groot risico op betrokkenheid bij criminaliteit bestaat. Bij 3,09 procent bestaat er een gemiddeld risico.
Uit dezelfde steekproef blijkt tevens dat bij 1,97 procent van de bedrijven het risico op fraude hoog is. Het gaat dan bijvoorbeeld om geleaste wagens die plots met de noorderzon verdwijnen, schrijft VRT NWS.
Spook- en zombiebedrijven
Ook zogenaamde spookbedrijven, die geen enkele activiteit uitoefenen, lopen een hoog risico op fraude. Graydon schat het aantal Belgische spookbedrijven op 340.000 (op een totaal van 1,3 miljoen bedrijven). Een hoog risico betekent echter niet dat ze in werkelijkheid ook allemaal frauderen.
In totaal misbruiken bedrijven die aan ontmijning en fraude doen en spookbedrijven zo’n 5 tot 10 procent van de coronapremies. Tel je daar de zombiebedrijven en de bedrijven op een rand van een faillissement nog bij kom je al snel aan 15 procent, zegt Eric Van den Broele van Graydon aan VRT NWS. Bij die laatste soort bedrijven gaat het echter niet altijd om misbruik.
Zombiebedrijven zijn ondernemingen die wel actief zijn, maar een negatief eigen vermogen hebben. Hier is het vooral de vraag of de overheidssteun nog zin heeft, eerder dat of er sprake is van misbruik. De meeste van die zombiebedrijven gaan immers vaak alsnog failliet. Het kan echter evengoed om bedrijven gaan die door een buitenlands moederbedrijf leeggezogen worden, waardoor de Belgische overheidssteun in buitenlandse handen terechtkomt.
Doet overheid genoeg?
Extra slecht nieuws is dat van die 15 procent misbruik op Vlaams niveau slechts 2 procent ontdekt wordt door de inspectiedienst. Op federaal niveau gaat het om 1,5 procent. Vlaams minister van Economie Hilde Crevits laat nu vrijdag het aantal Vlaamse inspecteurs wel verdubbelen van tien naar 20 en stelt gerust dat ze vijf jaar hebben om alles te controleren. Toch vreest Van den Broele dat dat niet volstaat. “Er zijn niet voldoende controleurs en technisch zijn hun platformen niet klaar. De uitbreiding die Crevits nu plant, is al een belangrijk signaal. Voor zoiets moet je veel aan datamining doen. De overheid doet dat al ten dele, maar het zal nog met extra inzichten moeten worden uitgebreid.”
Het bericht Tot 15 procent van overheidssteun coronacrisis misbruikt verscheen eerst op Metro.
