Bij grote massa-extincties denk je gauw aan de meteorietinslag die de dinosaurussen naar de eeuwige jachtvelden hielp. De ontploffing van een megavulkaan of een miljoenen jaren durende ijstijd kunnen ook. Toch blijkt niet iedere uitsterfgolf een oerkracht waar we compleet geen controle over hebben.
Sterker nog; de mensheid is zelf in staat het leven voor veel diersoorten op de planeet onmogelijk te maken. Uit het rapport Living Planet Report van WNF blijft dat in slechts vijftig jaar tijd het aantal gewervelde bewoners op de planeet met meer dan 60 procent is afgenomen. Wetenschappers noemen de afgelopen jaren dan ook veelvuldig ‘de zesde grote massa-extinctie’.
Met 60% afgenomen
Dat de aanwezigheid van miljarden mensen niet bepaald een zegen is voor de biodiversiteit, was een bekend feit. Maar hoe groot is het effect van een exponentiële bevolkingsgroei en het verdwijnen van de natuurlijke leefomgevingen? Zeer groot. Sinds de jaren ’70 is het aantal amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren en vissen met ongeveer 60 procent afgenomen.
De gebieden waar de biodiversiteit het sterkste afnam, zijn tevens de gebieden waar deze van origine het grootst is, namelijk Midden- en Zuid-Amerika, Zuid-Oost Azië en Sub-Saharaans Afrika. In sommige gebieden was er sprake van een afname van bijna 90 procent onder het aantal gewervelde dieren. Het einde hiervan lijkt ook nog lang niet in zicht. De bevolking neemt de komende decennia sterk toe, deze extra monden moeten gevoed worden en ergens wonen.
Vooral in tropische gebieden is het verval groot, zo is een vijfde van het Amazonegebied verdwenen in de afgelopen vijftig jaar en nam het aantal moerassen en koraalriffen nog sterker af. Op dit moment wordt een vierde van de planeet niet door de mens gebruikt voor eigen gewin, als dit zo doorgaat zal in 2050 nog slechts een tiende bestaan uit ongerepte natuur.
Te laat?
Is er dan alleen maar slecht nieuws? Grotendeels wel. Toch zijn er enkele lichtpuntjes, in de gematigde klimaatzones op het noordelijk halfrond, waar België ook toe behoort, is een zeer licht herstel in de biodiversiteit te zien. Toch concluderen de onderzoekers dat het nog niet te laat is en dat we de natuur kunnen redden. Hier zijn echter wel flinke offers voor nodig, zij menen dat de komende jaren een kantelpunt kan zijn.
Dit begint bij een andere mindset. Zo moeten we de natuur niet langer als een grondstof zien die voor eigen gewin is te exploiteren. Natuur is meer dan een leuk hebbedingetje, het is de basis van ons hele bestaan als mens. “Wij zijn de eerste generatie die de grote impact van de mens op de natuur zien en de laatste generatie die er iets aan kunnen veranderen.”
Landbouw moet duurzamer worden en de mens zal zich minder moeten richten op consumptie en economische voorspoed. Ecosystemen op het land en in zee met een grote biodiversiteit, zoals regenwouden en koraalriffen, moeten met rust gelaten worden. Door ons te houden aan zeer strenge doelstellingen zou de natuur zich kunnen herstellen in de komende decennia.
Bron: Metro Nederland
Het bericht Nog nooit stierven zo snel zoveel diersoorten uit verscheen eerst op Metro.
