Daar sta je dan met een pak frieten in je linkerhand, een glas champagne in je rechterhand en tussen je vingers nog een sigaret. Vanavond mag het nog, maar 2 januari ga je echt gezonder eten, meer bewegen, minder drinken, stoppen met roken, op tijd naar bed en ja, je gaat ook echt wat meer sparen.
Klinkt op oudejaarsavond vast als een topplan, maar grote kans dat je eind januari al die goede voornemens weer hebt laten varen. Wat je beter wel kan doen? “Kom even tot rust in de zetel. Dan kom je juist tot nieuwe inzichten en zal je ontdekken wat je echt nodig hebt,” zegt psycholoog Carin Prins aan Metronieuws.
‘Moeten’ werkt blokkerend
In theorie zou het fantastisch zijn als je in een klap van al je ongezonde oude gewoontes af kunt zijn. Dat je zo binnen een maand de 2.0 versie van jezelf bent geworden. Klinkt fijn, maar in praktijk blijkt dat vaak toch een stuk lastiger. Waarschijnlijk komt het je wel herkenbaar voor dat je eind januari weer in dezelfde slechte gewoontes vervalt. “Daar moet je jezelf niet om veroordelen. Het is oké, morgen is er weer een dag en je moet vooral trots zijn op wat je wel hebt bereikt. We zijn vaak veel te hard voor onszelf. Dat ‘moeten’ werkt blokkerend en dan hebben je goede voornemens meer kans om te mislukken,” laat Carin Prins weten.
Waarom zou je iets veranderen?
Carin Prins legt uit dat ieder mens het moeilijk heeft met verandering. Het is dus niet gek dat je geen zin hebt om iets te veranderen. Je voelt je comfortabel bij je oude gewoontes en dan moet je ineens een strijd aan gaan. Bah. “Bedenk voor jezelf waarom je iets gaat veranderen. Hoe fijn het gaat zijn als je straks een betere conditie hebt door te stoppen met roken en meer te gaan bewegen.” Maar daarvoor moet je dus eerst even rust nemen.
Resetknop indrukken
Dat neemt niet weg dat het af en toe goed is om bij jezelf de resetknop in te drukken. “Het zou zorgelijk zijn als we ons niet meer willen ontwikkelen. We hebben allemaal bepaalde patronen waar we in zitten. Niet alle patronen zijn goed voor ons: zoals roken, te weinig bewegen, weinig slapen etc. Soms is het goed om die patronen te doorbreken.” Carin Prins voegt toe dat je vooral niet moet laten oplaaien door kennissen en vrienden die je vragen naar goede voornemens. “Doe het voor jezelf.”
Leuke voornemens
Want echt goede voornemens kunnen ook best leuk zijn. “Ze hoeven niet vervelend te zijn, uiteindelijk word je een gezonder of creatiever mens. Je besteedt tijd aan jezelf zodat je een beter mens kunt worden,” zegt psycholoog dr. Sanne de Wit, hoofd van het Habitat Lab van de UvA. “Voornemens worden pas echt leuk als je jezelf uitdaagt en iets weggeeft. Echte leuke voornemens leiden tot een positieve ontwikkeling voor jezelf en de mensen met wie je graag samen bent,” voegt communicatiewetenschapper Drs. Didie Schackman eraan toe.
Stap voor stap
Waarom zou je in januari ineens beginnen met een heel nieuw leefpatroon als je een jaar lang met ongezonde gewoontes hebt geleefd? Wie houd je dan voor de gek? Jezelf. Inderdaad. Bedenk een realistisch plan dat haalbaar is naast een drukke baan en sociaal leven. Begin met een doel. “Plaats eens een denkbeeldige camera op je schouders. Kijk eens naar jezelf. Waar komt die (ongezonde) gewoonte vandaan? Waarom wil je iets veranderen? En hoe kun je dat doen?” geeft Carin Prins als advies.
Maak je plannen concreet
“Ga bij jezelf na in welke situaties je naar ongezond eten of drank grijpt. Breng in kaart wanneer je kwetsbaar bent.” Het probleem met slechte gewoontes is dat als je iets vaak herhaalt dan leer je het gedrag te associëren met bepaalde triggers. Door inzicht te krijgen in je gewoontes kom je erachter wat voor jou een persoonlijke trigger is om iets wel of niet te doen.
Probeer je wensen te vertalen naar een concreet plan. “Stel je wilt afvallen maar elke avond eet je op de bank een zak chips leeg. Begin met een klein plan, bijvoorbeeld als ik tv eet, ga ik fruit eten,” aldus dr. Sanne de Wit.
Blijf in jezelf geloven
Het gaat een keer fout en dat moet je incalculeren. De kunst is om daarna weer de draad op te pakken. Misschien was je plan niet helemaal realistisch en moet je je plan bijstellen. “Stel je hebt een dag toch veel te veel gegeten en gedronken, ga dan de volgende dag iets doen waardoor je je beter over jezelf voelt. Een klusje dat je al lang hebt uitgesteld bijvoorbeeld.”
Neem afstand
Ga vooral niet dwangmatig proberen iets te veranderen. Carin Prins oppert dat het soms ook enorm kan opluchten om iets van je af te schrijven. “Gooi het van je af, door het van je af te schrijven. Neem even afstand en probeer het later nog een keer.”
Mocht het je echt niet lukken? Misschien moet je dan eerst even op vakantie of een week echt rust nemen. “Als je uit je vertrouwde omgeving stapt is het vaak gemakkelijker om oude gewoontes te doorbreken, omdat je ze dan vanaf een afstand kunt bekijken.”
Het bericht Zo pak je die goede voornemens juist aan verscheen eerst op Metro.
