De kans dat we deze zomer massaal verre oorden zullen opzoeken, is klein. De toeristische sector krijgt harde klappen te verduren. Een extra kwetsbare groep zijn met name de vrouwelijke ondernemers die hun inkomsten uit toerisme halen.
In het kader van het project #WomenWithImpact verzamelden ViaVia Tourism Academy en reisorganisatie Joker verhalen van vrouwen over heel de wereld. Vrouwen die zich inzetten om het verschil te maken voor zichzelf en hun gemeenschap. Ze dragen bij aan de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) en timmeren aan de weg naar gendergelijkheid. Door de kracht van duurzaam reizen te tonen, geven ze het toerisme van de toekomst mee vorm. Door deze ‘women with impact’ in de kijker te zetten, krijgen ze het podium dat ze verdienen. Vandaag neemt Sri Mujiyati (Uji) het woord. Uji werkt in het ViaVia Joker Reiscafé Yogyakarta, kortweg ViaVia Jogja, op het eiland Java in Indonesië.
Dag Uji. Hoe ben je bij ViaVia Jogja terechtgekomen en wat doe je daar?
“Ik werk nu al 17 jaar bij ViaVia Jogja. Ik was net afgestudeerd in toerisme en wilde aan de slag. Destijds was ViaVia Jogja nog een klein restaurant met een paar tafels. We hebben het samen uitgebouwd tot een café-restaurant, guesthouse, reisbureau, fairtrade shop, yoga studio en bakkerij. We organiseren ook events, expo’s en projecten. Momenteel sta ik aan het hoofd van ons ViaVia reisbureau en leid ik een team van 13 mensen en 50 freelance gidsen. Ik blijf mezelf graag ontwikkelen. Mijn masterdiploma in toerisme en jarenlange praktijkervaring vormen mijn sterkte. Ik word dan ook vaak uitgenodigd als spreker om duurzaam toerisme te promoten.”
Hoe onderscheidt ViaVia Jogja zich van andere toeristische bedrijven?
“Toerisme is meer dan het verkopen van producten; het voornaamste is dat we de lokale gemeenschap kunnen betrekken. We maken hen bewust van het potentieel van toerisme, maar ook van het belang van het behoud van hun cultuur. De sociaal-culturele, economische en milieuaspecten moeten in balans zijn om van duurzaam toerisme te kunnen spreken. Daarom werken we samen met locals om onze tours te ontwikkelen en hanteren we fairtrade principes.”
Hoe zit het met gendergelijkheid in Indonesië?
“Het is niet makkelijk om als vrouw in het toerisme te werken. Zo’n 70-80% van de leden van de toeristische associaties waarin ik actief ben, zijn mannen. De stem van de vrouw is amper aanwezig. Zeker als jonge vrouw lachen mannen je vaak uit. Ze voelen zich bedreigd of zien je enkel als dom en volgzaam. Die stereotypes wil ik ontkrachten: ik wil laten zien dat we méér kunnen. Want ik ben bang dat de situatie momenteel verslechtert. Het fundamentalisme groeit. We hebben een erg patriarchale cultuur en de laatste tijd draaien we de klok nog meer terug. We moeten dus blijven doorzetten en een netwerk uitbouwen van partners die dezelfde visie delen, zeker wat betreft gendergelijkheid. Samen staan we sterker.”
Hoe gaat ViaVia Jogja om met dat probleem?
“We zetten erg sterk in op gendergelijkheid, SDG 5 van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen. Zo’n 60% van onze meer dan 70 werknemers en managers zijn vrouwen. Ook onze gidsen zijn vaak vrouwen. In onze Javaanse cultuur zijn zij vrijer om zich te bewegen binnen de gemeenschappen die we bezoeken. Ze hebben toegang tot de dorpelingen, want de vrouwen groeten elkaar allemaal. Voor de meeste tours die we organiseren is die interactie met locals erg belangrijk.”
“Vrouwen krijgen bovendien bij ons de kans om zich bij te scholen. Zo heb ik mijn master in toerisme kunnen behalen. Daarnaast genieten we van goede werkomstandigheden en wordt het minimumloon gerespecteerd. Dat is in Indonesië zeldzaam.”
ViaVia Jogja geeft ook de LGBTQI+ community kansen. Hoe gebeurt dat?
“Vroeger hadden we elk weekend een she-male cabaretshow en we zijn betrokken bij het LGBTQI+ filmfestival. In onze fairtrade winkel is er een speciaal hoekje voor producten van LGBTQI+ kunstenaars. Dat inclusieve karakter hanteert ViaVia Jogja al vanaf het begin, een zeldzaam goed in Indonesië. Het is een gevoelig onderwerp. Leden van de LGBTQI+ community krijgen niet overal dezelfde kansen, maar voor ViaVia Jogja maakt het niet uit wat je geaardheid is of hoe je je identificeert, als je maar goed werkt.”
De ViaVia Joker Reiscafés maken deel uit van het duurzame netwerk van reisorganisatie Joker. Verdeeld over veertien landen bestaan er nu al zeventien Reiscafés. Het zijn sociale ondernemingen, maar ook ontmoetingsplaatsen voor reizigers en locals. Je kan er terecht voor een heerlijk maal, een zacht bed of een lokale uitstap zodat je je bestemming echt kan ontdekken.
Alle info en reserveren op www.viavia.world.
Lees meer inspirerende verhalen van Women with Impact in toerisme wereldwijd op www.joker.be/womenwithimpact en leer hoe je zelf vrouwelijke ondernemers in toerisme kan steunen.
Het project #WomenWithImpact is een initiatief van ViaVia Tourism Academy, in partnerschap met Joker en Metro. Het wordt mogelijk gemaakt door financiële steun van de Europese Unie in het programma ‘Frame Voice Report’ en wordt gecoördineerd door Wilde Ganzen.
Het bericht “Toerisme is meer dan het verkopen van producten” verscheen eerst op Metro.
