Nee, muggen doen niet aan gelijkheid. Sommige mensen lijken wel levende muggenmagneten, terwijl anderen nóóit gebeten worden. Waarom? Metro speurt naar de waarheid over die gruwelijk irritante bijtertjes.
Die dekselse muggen; we kunnen hun bloed wel drinken, maar helaas zijn de rollen omgekeerd. En nog frustrerender: de bijtende insecten hebben hun lievelingetjes. Bijten, jawel. Muggen steken niet; ze bijten en zuigen bloed. Enkel de vrouwtjesmug doet dat: zij heeft de eiwitten uit je bloed nodig om eitjes te produceren.
Die vrouwtjesmug – het gevaarlijkste dier op aarde – heeft dus haar favoriete doelwitten. Twintig procent van de mensen krijgen ongeveer tachtig procent van de muggenbeten te verduren, zo stelde de Nederlandse entomoloog en muggenexpert Bart Knols in De Standaard.
Houdt geen steek, denk je? Bloed is toch bloed? Welnee. Dat muggen afkomen op je bloedtype, is een hardnekkige mythe. Of je aantrekkelijk bent voor een mug hangt af van andere factoren: koolstofdioxide die mensen en dieren uitademen, en lichaamsgeur.
Muggen beschikken immers over een zeer goed ontwikkeld reukvermogen, waarmee ze al op zestig kilometer afstand een aantrekkelijk hapje kunnen opsporen. «De geur die je lichaam verspreidt wordt bepaald door je bacterieflora», aldus Knols in De Standaard. «Er zijn bepaalde verbindingen die voor muggen aantrekkelijk zijn, andere zijn dan weer afstotelijk.» Op je lijfgeur heb je helaas geen invloed: daarin speelt je genetische samenstelling een grote rol, maar ook de zuurgraad van je huid, wat je eet en hoeveel je zweet.
Zoet zweet
Volgens de Britse krant The Sunday Telegraph kan zoetgeurend zweet de mug op afstand houden. Doelwitten van de zoemende lastpakken blijken minder fruitachtige, zoete elementen in hun zweet te hebben dan mensen die geen ongewenst bezoek krijgen van de insecten. Het zijn die zoete componenten, ketonen genaamd, die de mug weghouden. Hoe meer je daarvan hebt, hoe ongestoorder je slaapt.
Dr. James Logan, onderzoeksleider aan het Britse Rothamsead Research Institute, analyseerde de lichaamsgeuren van een aantal vrijwilligers die werden gebeten en van mensen die daar geen last van hadden. Hen werd gevraagd geen alcohol te drinken en geen parfums of andere geurmiddelen te gebruiken, zodat alleen hun natuurlijke lijfgeur te ruiken was. Dat leidde tot de ontdekking van vijf ketonen die muggen op afstand houden. Als die op de huid werden gespoten van mensen die normaal gesproken door muggen werden belaagd, bleven de muggen weg.
Tot slot spelen genen niet enkel een grote rol bij het lokken van muggen, ook de reacties op muggenbeten zijn genetisch bepaald. Dat stelde de Australische epidemioloog Nick Martin vast. De onderzoeker gebruikte voor z’n studie duizenden muggen en 500 tweelingen. Bij identieke tweelingen (met dezelfde genen) bleken de reacties op muggenbeten dezelfde te zijn, bij niet-identieke tweelingen was dat niet het geval. Voor het feit dat muggenbeten bij jou uitgroeien tot grote jeukende joekels, kan je je ouders dus aansprakelijk stellen.
Hoe voorkom je muggenbeten?
Ruim het stilstaand water in je omgeving op, ook kleine plasjes. Dat zijn de broedplaatsen waar de larven zitten. Soms gebruiken muggen het afvoerputje van de douche of een toilet dat lang niet is doorgespoeld als broedplaats.
Installeer horren voor ramen en buitendeuren.
Zet een ventilator neer. Muggen kunnen niet vliegen bij windsnelheden boven de 30 km/u, al zullen de meesten je bij 15 km/u ook niet lastigvallen. Wind verdrijft immers de lichaamsgeuren die muggen aantrekken. Als een ventilator wind blaast over je hele lijf, heeft een mug niets meer te zoeken bij jou.
Trek dichte schoenen aan als je naar buiten gaat. Muggen houden van voeten – des te meer als die gehuld zijn in sandalen, omdat ze dan vaak zweteriger zijn.
Gebruik de juiste muggenspray. Er zijn een heleboel anti-mugproducten op de markt die niet of nauwelijks werken. Zo halen middeltjes die geïmpregneerd zijn met citronella niets uit. Huis-tuin-en-keukenmiddeltjes als lavendel op je hoofdkussen of een citroenplant in de slaapkamer hebben evenmin effect. Vloeistofverdampers in het stopcontact die insecticide afgeven werken wel, maar alleen in kleine, afgesloten ruimtes zonder ventilatie. Het meest doeltreffend is muggenspray op basis van ofwel DEET, ofwel picaridine, ofwel lemon-eucalyptusolie met een verhoogde concentratie citriodiol.
Vijf prikkelende muggenweetjes
1 Niet de krokodil of de gifslang, maar de mug is voor de mens het gevaarlijkste dier op aarde, omdat een mug overdrager is van heel veel ziektes. Jaarlijks zijn muggen wereldwijd verantwoordelijk voor zo’n 2,7 miljoen doden.
2 Muggen kunnen door je kleding heen bijten. Zelfs een spijkerbroek is niet te dik voor de mug. Muggen hebben een kleine, maar wel heel spitse snuit waarmee ze veel soorten textiel kunnen doorprikken. Kleding die gemaakt is van synthetische materialen als polyester, nylon en rayon zijn strak geweven en bieden dus meer bescherming tegen muggen. Katoen en linnen zijn dan weer minder effectief.
3 Onderzoek heeft uitgewezen dat een mug in staat is om drie keer haar eigen lichaamsgewicht aan bloed te drinken. Stoor je haar tijdens de maaltijd, dan zal ze terugkomen tot haar buik vol zit.
4 Mannetjesmuggen leven gemiddeld maar zes of zeven dagen en voeden zich voornamelijk met nectar van planten. Gemiddeld wordt een vrouwtjesmug niet ouder dan twee maanden, maar vrouwtjes met genoeg voedsel kunnen tot vijf maanden of langer leven.
5 Een muggenbult is een allergische reactie. Normaal gesproken stolt je bloed zodra het naar buiten stroomt. Om ongestoord van hun maaltijd te kunnen genieten, laten muggen antistolmiddel achter in je bloed. Het bloed blijft daardoor langer vloeibaar, maar dat antistolmiddel zorgt wel voor een allergische reactie: jeuk.
Dit artikel verscheen eerst op Metro: https://www.metrotime.be/nl/what-about/muggen-dit-de-reden-waarom-ze-jou-altijd-viseren
