Met corona, de wispelturige huizenmarkt, de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis zouden we zeker kunnen spreken van ‘onzekere tijden’. Dat je je zorgen maakt, ook op persoonlijk vlak, is dus niet meer dan menselijk te noemen. Toch is dat volgens het stoïcisme eigenlijk nergens voor nodig.
Ons brein is een prachtig ding. Het stelt ons in staat om kunst, muziek, liefde en nog zoveel andere zaken te waarderen, te maken of te beleven. Er lijkt soms geen grens te staan op de eindeloze mogelijkheden van onze hersenen en fantasie. Ook in negatieve zin, helaas. Slapeloze nachten, onzekerheden die de bovenhand nemen: ’t hoort er soms helaas allemaal bij.
Volgens het stoïcisme, een Grieks-Romeinse filosofie, is je zorgen maken echter nergens voor nodig. En ook niet echt nuttig… Zo zijn er steevast twee mogelijkheden. Ofwel ligt iets in je macht, ofwel ligt het niet in je macht. Als een probleem zich stelt en het ligt in je macht om er iets aan te doen, dan moet je je geen zorgen maken. Dan moet je juist niet te veel piekeren en zo goed mogelijk handelen om het probleem op te lossen.
Word je daarentegen geconfronteerd met een onwenselijk feit dat niét in je macht ligt? Ook dan heeft zorgen maken weinig tot geen zin. Hoe hard het misschien ook mag klinken en hoe hard je er je hoofd ook over breekt: het negatieve ding waar je niets aan kan wijzigen, zal niet zomaar verdwijnen. Je zal het dus een plaats moeten geven en aanvaarden.
Amor fati: houden van het lot, volgens het stoïcisme.
Het kan soms moeilijk zijn om de zaken die buiten onze macht gebeuren te aanvaarden. Toch horen ze bij het leven. Hoewel we streven naar stabiliteit en zekerheid, is ons dat niet altijd gegund. Om dit alles een plaats te geven, hanteren de stoïcijnen het begrip amor fati. Dat betekent zoveel als ‘houden van het lot’. Da’s natuurlijk gemakkelijk wanneer iets positiefs je overkomt. Maar het stoïcisme wil ook dat je de minder leuke dingen die op je pad komen weet te aanvaarden en er zelfs van te houden. Vaak word je van die tegenslagen juist sterker, kan je eruit leren en kan je nadien ook weer als een ‘beter’ persoon verder. Epictetus, een bekend stoïcijn, wist ‘amor fati’ mooi te verwoorden:
Verlang niet dat dingen gebeuren zoals je wil dat ze gebeuren. Wens liever dat wat gebeurt, gebeurt zoals het gebeurt. Dan zul je gelukkig zijn.
Epictetus
Wil je meer te weten komen over het stoïcisme? Surf dan naar www.watisstoicisme.be. Je ontdekt er ook een handige leeslijst met de beste boeken over het stoïcisme.
Foto door Liza Summer via Pexels
