Sociaal contact is een basisbehoefte. Amerikaanse onderzoekers hebben immers ontdekt dat huidhonger even intens kan zijn als een echt hongergevoel. Stabiele en intieme relaties bevorderen onze mentale gezondheid, want ze leiden ertoe dat het gelukshormoon dopamine vrijkomt. Wat nu ze door de coronacrisis wegvallen of digitaal verlopen door de verplichte social distancing?
De huidige verplichte sociale isolatie kan een stevige uitdaging zijn voor ons mentaal welzijn. Sociaal contact is namelijk een basisbehoefte, net zoals eten en slapen. Een onderzoek bij muizen en mensen toont aan dat onze hersenen op dezelfde manier reageren bij huidhonger en een echt hongergevoel.
Wat verlangen met de hersenen doet
Als we intens naar iets verlangen neemt de overdracht van het gelukshormoon dopamine toe in het deel van onze hersenen dat beloningen verwerkt. Die hersengebieden worden gewoonlijk geactiveerd als we eten te zien krijgen terwijl we hongerig zijn. Hetzelfde verhaal bij verslaafden die geconfronteerd worden met alcohol of drugs.
In een onderzoek uit 2016 bij muizen testte de Britse onderzoeker Gillian Matthews of dit ook het geval is bij sociale interacties. Dat bleek inderdaad zo. Na 24 uur isolatie werden de neuronen verantwoordelijk voor dopamine actief als de dieren opnieuw contact zochten met hun soortgenoten. De studie wees eveneens uit dat hun reactie vergelijkbaar was met die bij andere verlangens, zoals honger.
Door die analyse vroegen enkele Amerikaanse wetenschappers zich af of deze vaststelling ook voor mensen geldt. Livia Tomova, een postdoctoraal onderzoekster bij Saxelab aan het Massachusetts Institute of Technology, en enkele collega-onderzoekers namen dit jaar de proef op de som.
Isolatie en hersenscans
Tomova wou uitzoeken of de resultaten bij de muizen geëxtrapoleerd konden worden naar de mens. Daarom werden tien gezonde en sociale proefpersonen voor tien uur afgezonderd van de buitenwereld zonder enige vorm van communicatie, ook niet via sociale media. Een andere groep moest tien uur lang vasten, om de twee situaties te kunnen vergelijken.
Toen de isolatie- en vastenperiode was afgelopen, trokken de personen naar het laboratorium. Daar scanden de onderzoekers hun hersenen, terwijl ze naar afbeeldingen keken die zo goed mogelijk aansloten bij hun favoriete sociale activiteiten, hun lievelingseten en aangename objecten, zoals bloemen. Daaruit bleek dat mensen zelfs al na tien uur isolatie tekenen van sociaal verlangen, eenzaamheid, onbehagen en verminderd geluk ervoeren, hoewel ze wisten dat het maar tijdelijk was. Dat effect was bovendien exact hetzelfde als bij de mensen die gedurende tien uur gevast hadden. Bij beide groepen werd identieke hersenactiviteit vastgesteld als ze geconfronteerd werden met de afbeeldingen.
Sociaal contact is een basisbehoefte
Tomovo concludeert uit het onderzoek dat huidhonger echt is en sociaal contact een basisbehoefte is die op hetzelfde niveau staat als eten. Daarnaast stelt ze dat de verlangens naar beide even intens zijn: “I think one general takeaway of our study is that it highlights how important being connected with others is for humans. If already one day of being alone makes parts of our brain respond as if we had been fasted for the whole day, it suggests that our brains are very sensitive to the experience of being alone.” Ze vindt het daarom absoluut noodzakelijk om mensen die alleen wonen of weinig toegang hebben tot technologie op te volgen tijdens de huidige coronatijden. Hun mentale gezondheid kan immers zwaar lijden onder de sociale en fysieke afstand.
Het bericht Huidhonger is even intens als een echt hongergevoel verscheen eerst op Metro.
