Katten zijn bijna net zo dol op het verzorgen van zichzelf als op slapen. Ze spenderen er maar liefst een kwart van hun wakkere uren aan. Maar tot nu toe hadden we geen idee hoe dit gedragsmechanisme werkte.
Alexis Noel, wetenschapper aan het Georgia Institute of Technology in Atlanta, raakte geïnteresseed in kattentongen nadat ze zag hoe de tong van haar kat tijdens het likken van een microvezel-dekentje steeds maar bleef vasthaken. Samen met bio-ingenieur David Hu ging ze aan de slag. Hun onderzoek werd gepubliceerd in de Proceedings of the National Academies of Sciences en hun analyse werd gebruikt om een nieuwe borstel te ontwikkelen die katteneigenaars kunnen helpen met hun allergieën. Daarnaast zou het de schoonmaaktechnologie kunnen revolutioneren.
Papillen
Dankzij stekeltjes op hun tong is het voor katten een eitje om hun vacht zo proper te houden. De stekeltjes, ook wel papillen genoemd, zijn gemaakt van keratine, een soort proteïne waarvan ook vingernagels en paardenhoeven gemaakt zijn. Noel en Hu namen afgehakte tongen van zes verschillende katachtigen die al overleden waren (er raakten dus geen dieren gewond tijdens dit onderzoek): een huiskat, een lynx, een poema, een leeuw, een sneeuwluipaard en een tijger. Ze maakten de tongen schoon en maakten er 3D-modellen van.
Gebogen
Wat ze ontdekten was revolutionair. Jarenlang werd gedacht dat de papillae kegelvormig waren, maar in feite zijn ze naar achteren (richting de keel) gebogen. Hu geeft aan dat het verschil minder subtiel is dan dat het in eerste instantie lijkt. Door de gebogen vorm van de papillen kan een kat een vloeistof optillen met behulp van de oppervlaktespanning van water, iets dat met holle kegeltjes onmogelijk zou zijn.
Daarnaast merkte het duo op dat de richting van de papillen niet vaststond. Op extreem vertraagde video’s van drie huiskatten was te zien dat de papillen omdraaiden wanneer de kattentong op een knoop in de vacht stuitte. Daardoor drongen de stekeltjes verder in de warrige vacht en konden de poezen de knoop lostrekken.
TIGR-borstel
Als bio-ingenieur wou Hu dit onderzoek naar een ander niveau tillen. Hij ondervond dat kammen de afgelopen tienduizend jaar amper veranderd zijn. Voor Hu en Noel was de kattentong dan ook de ideale inspiratiebron voor een betere borstel. De TIGR was geboren. De haartjes van deze borstel bestaan uit vergrootte versies van kattenpapillen. Met minder kracht kan de TIGR méér knopen uit een ‘vacht’ van nylonbont verwijderen dan de gewone haarborstel. De losse haren kon Noel met één veeg van haar vinger van de borstel verwijderen.
De TIGR zou ook een perfecte oplossing zijn voor huiskatten die niet graag geborsteld worden door de varianten die op dit moment te koop zijn. De schoonmaakervaring voelt namelijk bijna hetzelfde aan als het echte werk. De borstel is helaas nog niet klaar voor massaproductie, maar Hu en Noel hebben alvast een patent aangevraagd.
Het bericht Daarom zijn kattentongen bijzonder verscheen eerst op Metro.
