Het is bijna 20 jaar geleden dat muzikale laatbloeier Erik de Jong, die we beter kennen als Spinvis, de fabrieksvloer inruilde voor de planken om er Nederlandstalige popnummers te brengen. De bijna-zestiger had begin 2020 eigenlijk helemaal nog geen afgewerkte plaat klaar, maar de gedwongen isolatie die zich als een maatschappijvertragend deken over de wereld legde, bracht de release van ‘7.6.9.6.’ in een stroomversnelling.
Sommige nummers waren al klaar bij ‘Trein Vuur Dageraad’, aan andere ontbraken nog backing vocals en strijkers. Het coronavirus gooide roet in het eten van de geplande studiosessies en zo kwam het dat de inbox van Spinvis zich plots vulde met opgenomen muziek in zip-formaat. De mixing deed hij net als 20 jaar geleden helemaal zelf, maar verder vindt De Jong – in tegenstelling tot wat zijn platenlabel ons aankondigde – niet zo veel ‘vintage Spinvis’ aan nieuwste worp ‘7.6.9.6’.
De Jong: «Wat er wel hetzelfde is als vroeger, is dat ik door de omstandigheden opeens zeeën van tijd had en heel gedetailleerd te werk kon gaan. In de periode van het debuut had ik dat ook, want er zat nog niemand op me te wachten. Het is een mooie cirkel dat ik hier nu terug ben, maar natuurlijk ben ik 20 jaar verder. Ik heb geen imitatie proberen te maken van de eerste plaat.»
Sommige nummers op ‘7.6.9.6.’, ‘Niet vandaag’ bijvoorbeeld, lijken meer tristesse uit te stralen dan we van je gewend zijn. Je kan de tekst ook in de afgelopen periode kaderen: alles uitstellen, een beetje verzeild geraken in een sleur.
«Het nummer lijkt heel erg te gaan over wat er nu aan de hand is, maar dat hoeft niet per se. Muziek is een samenspel: ik maak het liedje, en wat jij erin legt van jezelf is de andere helft van het werk. Dan blijft het nummer ook leven, in tegenstelling tot wanneer het heel specifiek over één onderwerp gaat. Er moet mysterie inzitten.»
«Dat jij de muziek interpreteert in je huidige leven, is precies wat ik hoop te bereiken. Maar het moet ook op een of andere manier in je leven passen over vijf of tien jaar, of nog later, wanneer de wereld weer heel anders is.»
Je ouders waren erg activistisch, maar zelf laat je je daar zelden op betrappen. In een wereld waarvan de randjes steeds scherper worden, zou dat nochtans kunnen.
«Je hoort wel eens dat er van een artiest wordt verwacht dat die zich uitspreekt over de huidige situatie, maar principieel vind ik dat kunst zich moet onttrekken aan elke vorm van verplichting. Maar ook esthetisch vind ik het niet mooi om te direct over een lockdown of isolatie te schrijven. Ik vind het kitsch. Ik kan vrij eenvoudig applaus ophalen als ik zou willen, maar dat wil ik dus niet.»
In al die jaren Spinvis heb je toch al veel applaus opgehaald: je muzikale alter ego wordt volgend jaar 20. De originele cassette waarop je je debuut opnam (en die ook op de cover prijkt) heb je voor de gelegenheid vernietigd.
«Twee jaar geleden lag die cassette in een Gents museum. ‘Dit is niet wat het moet zijn’, dacht ik toen. Popmuziek is de kunst van de reproductie: de kopie van de kopie van… Er is geen origineel, want elke kopie is een nieuw origineel. Dus die ‘originele’ cassette, dat klopte niet. Ik heb de cassette in 750 stukjes geknipt, die worden verdeeld over de mensen die het willen hebben (bij de luxe-editie van de plaat, nvdr). Het object is weg, maar het idee is dus weer als een soort DNA verspreid.»
Een luisteraar op Radio 1 zei ooit dat haar Amerikaanse man alle Nederlandstalige muziek goed vond behalve Spinvis, daar begreep hij niets van. De vrouw zelf leek dat te verklaren door het belang van je teksten. Hoe is die balans tussen het tekstuele en het muzikale voor jou?
«Ik vind het jammer dat de teksten zo belangrijk zijn geworden, dat was m’n bedoeling niet. Ik zie mezelf in eerst instantie als een componist of een producer en niet zozeer als een tekstschrijver. Ik vind het heel leuk dat de mensen de teksten zo waarderen, maar voor mij is dat maar de helft van het werk. Het is met veel plezier dat ik er hard aan werk, maar ik vind ze minder belangrijk dan het publiek ze vindt.»
Nina van den Broek
‘7.6.9.6.’ is uit bij Excelsior Recordings. Spinvis treedt dit najaar op in de AB (25/11) en in Trix (10/12).
Het bericht SOUNDCHECK. Spinvis maakt de cirkel rond met ‘7.6.9.6.’: “Ik kan makkelijk applaus ophalen, maar dat wil ik niet” verscheen eerst op Metro.
