Hoever reikt de constructieve, helende kracht van muziek na een totale ontwrichting? Een gedroomde trigger voor Triggerfinger-drummer Mario Goossens die voor de Canvas-reeks ‘Paradise City’, die morgen begint, zes steden bezocht die geraakt werden door de destructieve kant van de natuur of de mens.
Gospel, blues, jazz, soul, reggae, punk of techno… Stilistisch niet meteen met elkaar verbonden, maar wel gezamenlijk opborrelend uit een bron vol ellende en miserie. Gekwetste steden met gebroken harten krabbelen vaak mondjesmaat overeind met muziek als fundament voor hoop op een nieuw bestaan. De catastrofale aardbeving in Port-au-Prince, Haïti in 2010, het verscheurde Belfast, de verwoestende orkaan Katrina die in 2005 New Orleans platlegde, de brutale genocide in Kigali, Rwanda in 1994, de atoombom op Hiroshima op 6 augustus 1945 en tenslotte het faillissement van ‘Motor City’ Detroit in 2013.
Mario Goossens: “In elke aflevering bezoek ik een stad en ga er op zoek naar verhalen van gewone mensen die boven zichzelf uitstijgen door de kracht van muziek. Op die manier slagen ze er dan in om terug een gemeenschapsgevoel op te bouwen in verscheurde wijken vol armoede en geweld.”
Je bent geen televisiemaker die de trukendoos vol grote emoties bespeelt. Het valt op dat je echt als muzikant naar zo’n stad trekt.
“Ik kom door de achterdeur binnen met een kleine ploeg mensen en probeer het vertrouwen te winnen van wie we ontmoeten. Het zijn mensen die de ramp hebben meegemaakt en via muziek hun positieve ingesteldheid en doorzettingsvermogen extra kracht geven. Ze voelen meteen aan dat ik er als muzikant ben en niet die grote emoties uit hun neus zal peuteren. Die verbondenheid schept een openheid die je niet kan ‘faken’. En helpt natuurlijk dat ik drummer ben, want via ritme vind je in elke cultuur wel een raakpunt.”
Domme vraag, maar ben je als een andere mens uit deze reeks gekomen?
“Zeer zeker en ik vind het mooi dat Karel (Van Mileghem – bedenker/regisseur van de reeks en tevens muzikant, red.) me de kans heeft gegeven om dit avontuur aan te gaan. We kennen elkaar al langer en hij heeft me nog als producer gevraagd voor zijn band Jacle Bowl. Ik hapte niet meteen toe, maar na een onvoorbereide reis naar New Orleans voor testopnames zag ik achteraf in de montagekamer het enorme potentieel. Ik had al wel enkele verre reizen gemaakt, maar dit heeft mijn perspectief op de wereld enorm veranderd. Je leert jezelf goed kennen wanneer je verplicht wordt om te gaan met situaties die enorm uit je comfortzone liggen. Je hebt hier ook veel miserie en ellende, maar op een andere schaal dan in de zes bezochte steden.”
De westerse wereld stoelt vaak op een goed gereglementeerde structuur.
“Wat je bijvoorbeeld in Port-au-Prince helemaal niet hebt. Ondanks hulp uit heel de wereld bleef – en blijft – het land een puinhoop door corruptie die reikt tot diep in de regering. Mensen krijgen er ook geen tools of opvoeding om een beter bestaan uit te bouwen. Je afval? Kieper dat maar in de rivier, om maar een voorbeeld te geven. En dan merk je hoe muziek toch een zaadje plant dat de kracht heeft om open te bloeien en mensen toelaat om van schoonheid te genieten. Ik ontmoette er Zikiki St. Eloi die in een sloppenwijk woont die geterroriseerd wordt door straatbendes. Hij heeft van zijn straat een heuse kunststraat gemaakt met aan het einde een muziekschool die tijdens mijn bezoek gesloten was wegens te gevaarlijk. Maar hij liet toch enkele leerlingen komen en we hebben er samen gemusiceerd. Zo’n mensen voelen die helende kracht van muziek en proberen het ten dienste te stellen van hun gemeenschap. Waar een overheid niet in slaagt, neemt een individu het over. Al die ontmoetingen probeerde ik een plaats te geven en dat heeft me veranderd.”
Welke stad heeft je misschien wel het meest verrast?
“Hiroshima heeft echt een zeer diepe indruk nagelaten. Neem een stad als New Orleans, dat is meer een ‘usual suspect’ wanneer je over muziek spreekt. De bordelen in de toenmalige wijk Storyville die jazzpioneers aantrokken en een podium gaven, de Mardi Gras-parades… Elke straathoek herbergt een muzikant en je voelt die muzikale verbondenheid. In Hiroshima moet je als het ware wroeten, maar dat maakt de verrassing achteraf veel groter. De gruwel van de atoombom met een dodental van meer dan 140.000 zonder de stralingsziektes erbij te tellen. Dan ontmoet je iemand als Osamu Munakata die zeven was bij de atoomaanval. Zijn oudere broer raakte zwaar verbrand, zijn moeder en hijzelf kregen kanker. Die zogenaamde radioactieve mensen werden als een soort melaatsen weggezet in de maatschappij. Ze beginnen nu pas hun verhaal te vertellen omdat de volgende generaties het niet zouden vergeten. Osamu is de tachtig voorbij en een van de laatste grootste taikodrummers. Met hem samenspelen heeft me zeer sterk aangegrepen.”
Er is ook het straffe verhaal van Café Musica.
“Tadakata Yanagawa baat al meer dan 53 jaar het Café Musica uit in Hiroshima. Zijn vader opende dat muzikale thee- en koffiehuis in augustus 1946 om mensen na de verwoesting opnieuw te laten genieten van cultuur en klassieke muziek. Op oudejaar 1946 speelde hij daar ‘Ode an die Freude’ uit de Negende Symfonie van Beethoven en Tadakata houdt de traditie van zijn vader in ere. En zo zit de reeks vol ongelooflijke verhalen die aantonen dat we in staat zijn om vanuit de gruwelijkste zaken toch pure schoonheid op te zoeken.”
En er is meer dan enkel de reeks op Canvas, niet?
“Inderdaad. Telkens op maandag na de uitzending is er tussen 22 en 23 uur op Radio 1 een extra muzikale focus op de muzikale erfenis van elke stad. Samen met Karel breng ik ook een album uit in het najaar met songs gebaseerd op verschillende ontmoetingen. De eerste single ‘Money’ is nu uit, geïnspireerd op wat ik in een piepkleine studio in Haïti meemaakte. Er komt ook een internationaal kunstboek in het Engels met foto’s van topfotograaf Fabrice Debatty en vanaf 31 oktober start de theatertournee waarin we muziekgenres belichten met woord, beeld en geluid die ontstaan zijn uit gemeenschappen die zware klappen kregen. In de liveband zitten o.a. David Poltrock, Jan Bas en Gertjan Van Hellemont van Douglas Firs. Het is een ongelooflijke rit geweest die me nog steeds voedt.”
Dirk Fryns
‘Paradise City’ is vanaf morgen elke vrijdag om 21u20 op Canvas te zien. De theatertour start op 31 oktober. Meer info vind je paradisecitytour.be
Het bericht SOUNDCHECK. Mario Goossens brengt in ‘Paradise City’ de kracht van muziek naar televisie verscheen eerst op Metro.
