Jack London schreef ‘Martin Eden’ meer dan een eeuw geleden. Waarom wou je het boek weer uit de kast halen?
Pietro Marcello: «‘Martin Eden’ volgt de belevenissen van een autodidact. Het is een door en door modern verhaal van een self-made man die verpletterd wordt door zijn succes in de cultuurindustrie. Daar stellen ze het niet op prijs dat je aan je eigen weg timmert, zonder dat je eerst naar de universiteit trekt om een stukje papier te behalen. Dat is vandaag nog altijd het geval: enkel een handvol bevoorrechte personen krijgt een plaats in de culturele sector. De rest niet.»
In de film verwijt Elena Martin dat hij alleen maar verhalen schrijft over armoede. Voel jij je verplicht om films te maken met een sociale inslag?
«Ik ben van mening dat iemand die altijd comfortabel geleefd heeft nooit zal begrijpen wat het betekent om arm te zijn. Het tegenovergestelde is wel mogelijk, want iemand die armoede kent, koestert doorgaans de ambitie om zijn situatie te verbeteren. Daarom sleurt Martin op een bepaald moment Elena, die deel uitmaakt van de hoge bourgeoisie, mee naar de arme wijken van Napels. Ook al smeekt ze hem om te stoppen.»
De film speelt met verschillende tijdlijnen. Waarom is dat?
«Dat doe ik om te tonen dat de gevaren van toen nog altijd rondsluipen. Jack London schreef ‘Martin Eden’ in 1909 en anticipeerde daarmee een hele reeks catastrofes die de mensheid over zich heen zou krijgen. We leven in een tijd waar influencers meer cultureel gewicht hebben dan schrijvers. En de schrijvers malen niet meer om de strijd tussen de klassen of om de conflicten tussen verschillende sociale groepen. Ik vind het belangrijk dat we met zijn allen weer bewust worden van de gemeenschap waartoe we behoren. Daarmee bedoel ik niet alleen inzien dat je er deel van uitmaakt maar ook dat je met anderen moet leren samenleven. Dat is het echte socialisme. Het gaat om de basis van samenleven, niet om een politieke overtuiging of een partijprogramma. In Italië praten we vandaag over fascisme alsof het normaal is. 40 jaar geleden dacht niemand dat het ooit weer zover zou komen.»
Meng je daarom ook archiefbeelden tussen je scènes?
«De montage van een film dient om er een standpunt aan toe te voegen. Cinema is niet neutraal. Ik kom uit de wereld van de documentaire, waar je voortdurend voorbereid moet zijn op het onverwachte. Het is altijd mijn gewoonte geweest om de beelden die ik zelf maak te vermengen met archiefmateriaal. Achter de belevenissen van mijn personages probeer ik een blik te werpen op de geschiedenis in het algemeen. Ik hou er ook van om statische foto’s te koppelen aan bewegende beelden. Cinema mag niet even proper en afgelikt zijn als reclamespots. Jammer genoeg is dat tegenwoordig al te vaak wel het geval.»
Stanislas Ide
Het bericht MOVIES. Pietro Marcello verfilmt klassieker ‘Martin Eden’: “De films van vandaag lijken op reclamespots” verscheen eerst op Metro.
