De Britse regering heeft maatregelen aangekondigd om de vrijheid van meningsuiting aan universiteiten te waarborgen en in te gaan tegen zogeheten ’cancel culture’. Met een wetsvoorstel wil de regering voorkomen dat academici hun baan verliezen omdat ze controversiële standpunten zouden innemen.

’Cancel culture’ of cancelcultuur is een fenomeen van de laatste jaren, waarbij meestal bekende mensen worden uitgesloten van het publiek debat nadat ze een ’onaanvaardbare’ mening hebben geuit. Dat gebeurt vaak na een storm van kritiek op sociale media.

Ook aan universiteiten doet het fenomeen zich voor: daar worden professoren geviseerd, of worden sprekers met controversiële standpunten niet langer uitgenodigd onder druk van een deel van de studenten. Het fenomeen doet de discussie rond de vrijheid van meningsuiting al langer oplaaien, niet alleen in het Verenigd Koninkrijk, maar aan universiteiten over heel de wereld.

Vrijheid van meningsuiting

De Britse regering wil nu met een wetsvoorstel een soort “beschermer van de vrijheid van meningsuiting” aanstellen. Die zou dan zaken onderzoeken waarbij de vrijheid van meningsuiting mogelijk is geschonden. Verder zouden academici die hun baan zijn kwijtgeraakt de mogelijkheid krijgen om een schadevergoeding te eisen.

“Ik maak me grote zorgen over het verlammende effect op campussen door onaanvaardbare censuur en het monddood maken”, zei de Britse minister van Onderwijs Gavin Williamson dinsdag. “We moeten de vrijheid van meningsuiting in het hoger onderwijs versterken door de bestaande wettelijke verplichtingen aan te scherpen en ervoor te zorgen dat er streng wordt opgetreden wanneer er schendingen plaatsvinden.”

Overroepen?

Het voorstel wordt toegejuicht door een groep onderzoekers in het conservatieve dagblad The Times. “In de afgelopen jaren zijn te veel academici gemarginaliseerd omdat zij onorthodoxe standpunten hebben over kwesties als gender, brexit en de erfenis van het Britse imperium”, aldus de open brief. “Universiteiten stellen de ’emotionele veiligheid’ van studenten vaak boven de vrijheid om onderzoek te doen”, vervolgen ze.

Tegenstanders van het regeringsvoorstel vinden de hele heisa rond ’cancel culture’ overroepen. Volgens een recente studie werd slechts 0,06 procent van conferenties en evenementen aan Britse universiteiten onderbroken of afgelast vanwege de mening van de sprekers.

Sprekers die in recente jaren het doelwit waren van cancelcultuur, waren onder meer het populistische brexitkopstuk Nigel Farage, de van transfobie beschuldigde BBC-journaliste Jenni Murray en de filosoof Roger Scruton, die beschuldigd wordt van islamofobie en antisemitisme.

Het bericht Britse regering trekt ten strijde tegen ’cancel culture’ op universiteiten verscheen eerst op Metro.