Hoe vaak betrap jij jezelf op negatieve gedachten? Vast vaker dan je zou willen. Positief in het leven staan is makkelijk als alles goed gaat, maar hoe blijf je positief als het even wat minder gaat of je wat tegenslag hebt? Wel, door simpelweg je brein te herprogrammeren.

Negativiteit heeft een invloed op het leven van velen onder ons. Het is makkelijk om meegetrokken te worden in de dagelijkse sleur van het leven. Maar, het is mogelijk om je negatieve gedachten om te zetten naar positieve door je brein te herprogrammeren.

Wat is positief denken?

De term positief denken wordt door veel mensen vaak fout geïnterpreteerd. Positiviteit betekent niet dat je voortdurend gelukkig bent, zelfs als er iets negatief in je leven gebeurt. Integendeel, want het is nu eenmaal onmogelijk en niet realistisch om alles door een roze bril te bekijken. Wel houdt positief denken in dat je leert omgaan met de negatieve aspecten van het leven op een manier waarbij je zo weinig mogelijk levenskwaliteit verliest. Psychotherapeut Wilfried van Craen definieert positief denken als volgt in zijn boek ‘Lessen in levenskunst’: “De kracht van positief denken is de kracht om niet negatiever te denken dan strikt noodzakelijk is.”

Levenskwaliteit

Waarom zou je in eerste instantie positiever willen denken? Wel, ten eerste zorgt het voor een betere levenskwaliteit. Uit onderzoek is immers gebleken dat mensen die positiever denken, langer leven. Op een realistische manier naar het leven kijken, zorgt er bovendien voor dat je meer rust en evenwicht ervaart. Dat heeft een grote invloed op je lichaam en op alle andere vlakken in het leven.

Positieve gedachten zorgen ervoor dat je blijft gaan, in tegenstelling tot negatieve gedachten. Negativiteit ontstaat uit angst, positiviteit is gebaseerd op mogelijkheden: de kans bestaat dat het wel goed kan verlopen.

Herprogrammeer je brein

Gelukkig is het mogelijk om je brein te herogrammeren naar een positievere ingesteldheid. In ‘Geheugen voor geluk’ beschrijft neuropsycholoog Rick Hanson drie manieren waarop je je geest kan besturen: je kan de dingen laten zoals ze zijn, ze loslaten of ze in je opnemen.

Gedurende pijnlijke momenten focust je geest zich op een stap-voor-stap-volgorde. Je start eerst door in het nu te blijven en je neemt de gebeurtenis waar. Je accepteert wat gebeurd is. Wanneer je er klaar voor bent, laat je de ervaring en alle negatieve gevoelens die eraan verbonden zijn los. Dit proces verschilt per ervaring en is bij iedereen anders. Soms duurt het jaren, bij anderen slechts enkele dagen. Eens je zover bent, vervang je het negatieve door iets positief.

Tijdens de laatste stap is het nodig om even bij het positieve gevoel te blijven. Dit zorgt ervoor dat je brein nieuwe ‘neurale circuits’ vormt, volgens Rick Hanson. Hierdoor herprogrammeer je jezelf. Je doet dit best in combinatie met enige beweging, want op die manier laat ook je lichaam telkens negativiteit los.

Het cognitieve en het emotionele brein

Om het uiteindelijke herprogrammeren te beginnen, hebben we eerst een breder begrip van ons brein nodig. Het menselijk brein bestaat uit twee verschillende delen: een cognitief deel en een emotioneel deel. Psychiater David Servan-Schreiber legt in het boek ‘Uw brein als medicijn’ uit hoe dat precies in zijn werk gaat. Het cognitief deel van je brein staat voor het bewuste, het rationele en naar de buitenwereld gekeerde brein. Aan de andere kant heb je het emotionele. Dat staat voor het onbewuste, het overlevingsinstinct en alles wat met het lichaam te maken heeft. De twee delen werken onafhankelijk van elkaar, maar het beste resultaat krijg je als ze met elkaar samenwerken.

Het emotionele gedeelte (ofwel het limbisch systeem) ontvangt de hele tijd informatie van de verschillende delen uit het lichaam. De rol van dit systeem is om het evenwicht tussen verschillende zaken te bewaren: ademhaling, bloeddruk, eetlust, slaap, libido en het functioneren van het immuunsysteem. De Franse geleerde Claude Bernard bedacht hier de term ‘homeostase’ voor: het dynamische leven dat ons in leven houdt. Het emotionele brein staat in nauw contact met het lichaam. Daarom is het effectiever om tot emoties door te dringen via je eigen lichaam dan via de taal.

Neuroloog António Rosa Damásio beschrijft het cognitief deel (de neocortex) als volgt: “Het bestuurt onze aandacht en concentratie, onze instincten en ons moreel gedrag. In dit deel plannen we ook visueel onze toekomst. Aandacht, concentratie, nadenken, planning en zedelijk gedrag behoren toe aan ons cognitieve hersendeel.”

Door de harmonie tussen de twee hersendelen te vinden, wordt elke belevenis positiever. Voor een optimaal effect draag je het best zorg voor je lichaam door gezond te eten en je aan zo weinig mogelijk stress bloot te stellen. Tegelijkertijd verzorg je het cognitief deel door je gedachten te ordenen en mindfullness te oefenen. De samenwerking zorgt ervoor dat je brein zichzelf herprogrammeert naar een positievere mindset.

Het bericht Zit geluk in onze gedachten? verscheen eerst op Metro.