Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen leest deze ochtend haar derde State of the Union voor in het Europees Parlement in Straatsburg. De verwachtingen waren dinsdag alvast hooggespannen voor de toespraak waarin de Duitse vooruit zal blikken naar het komende politieke jaar. Met de woekerende energiecrisis en de oorlog in Oekraïne blijft de nood aan Europese initiatieven bijzonder hoog.
Het zal straks in de eerste plaats uitkijken zijn naar de voorstellen die von der Leyen doet aan de Europese ministers van Energie, die op 30 september opnieuw bijeenkomen om beslissingen te nemen in de strijd tegen de hoge energieprijzen. Zo zal de Commissievoorzitter concrete doelstellingen op tafel leggen voor een verplichte besparing op het elektriciteitsverbruik.
Verbruik verminderen
Uit gelekte documenten bleek dinsdag dat alle lidstaten enerzijds hun stroomverbruik met 10% per maand zouden moeten verminderen, en dat anderzijds het verbruik tijdens vooraf vastgelegde piekuren – waarop dat verbruik verwacht wordt het hoogst te zijn – met minstens 5% verminderd zou moeten worden. Maar deze cijfers waren dinsdagavond nog niet definitief.
Solidariteitsbijdrage en overwinsten
In haar State of the Union zal von der Leyen mogelijk ook dieper ingaan op haar voorstellen voor een «solidariteitsbijdrage» van de energiebedrijven die met fossiele brandstoffen werken, de invoering van een plafond op de winsten van bedrijven die tegen lage kostprijs produceren (kernenergie, hernieuwbare energie) om consumenten en andere bedrijven te helpen, en liquiditeitssteun voor energiebedrijven die de hoge marktprijzen amper nog de baas kunnen. Hoe dan ook zullen vicevoorzitter van de Commissie Frans Timmermans en commissaris voor Energie Kadri Simson later op de dag details bekendmaken van wat precies voorgesteld wordt.
Winsten afromen
Volgens documenten die het Duitse persagentschap DPA kon inkijken, zou de Commissie voorstellen om de winsten af te romen van alle energiebedrijven die elektriciteit produceren uit een andere bron dan gas (zonne-energie, windenergie, kernenergie, steenkool…) vanaf een prijs hoger dan 180 euro per megawattuur (MWh). De solidariteitsbijdrage van olie- en gasbedrijven zou vastgelegd worden op 33 procent van dat deel van de jaarwinst dat hoger ligt dan een drempel van 20 procent boven de gemiddelde winst van de drie voorafgaande jaren. Maar ook deze doelstellingen moeten nog bevestigd worden.
Wat met prijsplafond?
De ministers van Energie vroegen de Commissie vorige vrijdag ook om een voorstel voor een algemeen prijsplafond op gas te onderzoeken. Zelf had de Commissie een prijsplafond op enkel Russisch gas naar voren geschoven, omdat ze vreest dat een algemeen plafond de bevoorrading door schepen met vloeibaar gas in gevaar kan brengen. Maar voor een uitgewerkt antwoord van de Commissie op het verzoek van de Raad komt de State of the Union wellicht nog te vroeg.
Oekraïne
Von der Leyen zal het ongetwijfeld ook hebben over de solidariteit met Oekraïne, dat sinds februari in een oorlog met Rusland verwikkeld is. Zo stelde hoge vertegenwoordiger van het Europees buitenlands beleid Josep Borrell dinsdag aan de lidstaten voor om nieuwe financiering vrij te maken voor wapenleveringen aan Oekraïne. Ook de Europese waterstofstrategie, de herlancering van handelsgesprekken om de Europese inkomstenbronnen te diversifiëren, het tekort aan grondstoffen en de verdediging van de fundamentele waarden zijn thema’s die wellicht de revue zullen passeren tijdens de toespraak van von der Leyen, die om 9 uur het woord neemt.
Dit artikel verscheen eerst op Metro: https://nl.metrotime.be/algemeen/hooggespannen-verwachtingen-voor-toespraak-von-der-leyen-wat-zal-europa-doen-tegen-energiefactuur
